NOORDHORN: Rieuwen Nanninga (69): “Niet met lege handen lopen!”

Vrijwilligerswerk is voor dorpen zoals Noordhorn, dorpen die niet de voorrechten en voordelen van een centrumfunctie hebben, bijzonder belangrijk. Het is een levensader, zoals de organisatie van het unieke evenement “Slag bij Noordhorn” eind augustus bewees. Een van die vrijwilligers was Rieuwen Nanninga die stilzwijgend zijn mannetje stond, deed wat van hem werd verlangd, en méér….. Portret van een Langestraatbewoner die niet alleen iets met schapen, maar ook met motoren en trekkers heeft, en zijn kleinkinderen niet te vergeten!

Rieuwen Nanninga is een echte Grunneger, hij werd in maart 1946 in Dorkwerd geboren, zoon van Anne Nanninga (automonteur, afkomstig van Briltil) en Geertje Berghuis. Anne en Geertje verhuisden in 1947 naar Den Ham. Rieuwen was niet de enige Nanningatelg, uiteindelijk waren er vier, van wie de jongste (Gerhard, woont ook in Noordhorn) zich laat meldde. Rieuwen bezocht geen kleuterschool, die was er niet in zijn woonplaats. Toen hij zes was, ging hij naar de O.L.S. van meester Derks, kreeg les van juf Rauwerda. Veel weet Rieuwen niet meer van zijn lagere schooltijd. Wel dat er vaak veranderingen in de groepen waren, doordat gezinnen verhuisden. Heel wat kinderen kwamen uit boerenarbeidersgezinnen. Die landarbeiders werkten op basis van jaarcontracten, wisselden regelmatig van werkgever en dat had invloed op de schoolbevolking. “Of we ook gymnastiekles hadden? Eerst niet, later gingen we op de fiets naar Aduard en ’s zomers zelfs naar Hoogkerk, naar het zwembad!” Rieuwen weet nog wel iets van het Sinterklaasfeest in het Verenigingsgebouw aan de Sietse Veldstraweg. En van het Kerstfeest in de kerk, “met de grote kerstboom!” Schoolreizen? Ja, naar Paterswolde, “bootje varen”, of naar de dierentuin in Emmen… Rieuwen wist na 6 klassen OLS niet echt wat ie wilde…. Hij plakte er een 7^e jaar aan vast, dat kon toen. Daarna naar de ULO in Zuidhorn, aan de Hooiweg, met directeur Alssema. “Belandde ik in een heel grote klas, 55 leerlingen! In de tweede klas was ik er zat van, bleef ‘k gewoon thuus…. Maar mijn moe zei “Most wel wat doun, mien jong!” Rieuwen ging naar boer Tonckens aan de Spanjaardsdijk (nu fam. Th.Feenstra). Dat werk, dat lag hem! Tonckens pakte het goed aan en overtuigde Rieuwen: “Jong, most nog n bult leren, is Landbouwschool wat veur die?!” Rieuwen fietste naar Oldekerk, naar de Landbouwschool, de voorganger van het huidige Agrarische Onderwijscentrum. “Ik mocht meteen naar de tweede klas, vanwege mijn 1½ jaar ULO, gezellige tijd. Ja, we kregen ook al techniek. Voor timmeren naar Grootegast, maar de boerenwereld trok me het meest. De theorie van Oldekerk combineren met de praktijk bij Tonckens. Moest ik een lap grond onderhouden en alles noteren wat ik deed: Over de koeien, de sloten, de zichtmachine… Ik leerde ook met de hand zichten, en ophokken. Met de hand melken, het examen was bij Ter Veer in Zuidhorn!” In het laatste jaar bij Tonckens maakte Rieuwen de komst van de combine nog mee, de mechanisatie ging opeens heel snel. Rieuwen haalde zijn Landbouwschooldiploma en ging aan de slag bij boer Huizinga aan de Lageweg (nu Bekkering). De Huizinga-periode duurde tot 1972. Dat jaar werd extra belangrijk voor Rieuwen, hij trouwde met Geertje Brouwer, een Friese boerendochter (uit Verwoude, bij Workum). Geertje was ziekenverzorgster in verpleeghuis “Het Zonnehuis”. Het Zuidhorner zusterhuis is vaker stimulerend geweest voor de huwelijksmarkt. Geertje en Rieuwen hebben korte tijd ingewoond bij de ouders van Rieuwen op Den Ham. Het was de bedoeling dat Rieuwen, samen met een zoon van Huizinga, het boerenbedrijf aan de Lageweg zou overnemen. Huizinga senior kon echter het bedrijf moeilijk loslaten, bemoeide zich nog steeds overal mee. Dat bleek voor Rieuwen een onoverkomelijke hindernis. Hij kapte ermee en kocht in maart 1973 de woning aan de Langestraat, nummer 54. Het huis waarin Rieuwen en Geertje nog steeds wonen en waar hun drie kinderen opgroeiden en uitvlogen: Brenda (nu Munnekezijl), Gert Jan (Zoutkamp) en Marleen (De Wilp). Rieuwen ging aan de slag bij loonbedrijf Van Til op Den Ham. Afwisselend werk, op de trekker, maar ook in de werkplaats. In 1980 ging hij naar het Landbouwmechanisatie- en constructiebdrijf Hogeveen bv, ook op Den Ham, nu als monteur. (Hogeveen had o.a. het dealerschap van Cormick). Prachtig werk! Dat is nog steeds het oordeel van Rieuwen: Repareren van tractoren en landbouwmachines, soms onder supervisie van pa Anne Nanninga die maar al te graag opdraafde, als zoonlief zei: “” Kom mor even kieken!” Later hield Rieuwen zich bezig met laswerk in de smederij van hetzelfde bedrijf. Het maken van zonnepanelen op drinkwaterbakken, zo’n 50 per jaar. En het vervaardigen van paardenboxen! Er was continu werk. In 2006 ging Rieuwen in de VUT, “k haar t wel had!” Stil zitten daarna? Geen sprake van! Af en toe klussen, laswerk bij Veenstra, helpen bij Vermue, vrijwilligerswerk bij Dorpsbelangen. (De afsluitboom bij het voetbalveld achter het dorpshuis bijvoorbeeld.) “Hoe we in Noordhorn zijn beland? We zochten een huis, vonden deze woning via makelaar Buursema.” Noordhorn was niet onbekend, Rieuwens zuster woonde er, Mekke Tempels vrouw. “Vroeger gingen we altijd langs het kanaal, was er geen betonpad door de weilanden…Of ik meteen al vrijwilligerswerk deed in het dorp? Nee, dat heeft vrij lang geduurd voordat het zover was… Je had het druk genoeg met je baan en ik mocht zelf graag wat ‘boeren’.

De schapen? Ja, die heb ik overgenomen van Kees de Haan, plus het gebruik van het land (dat vroeger bij de boerderij van Helmus hoorde). De schuur achter het huis heb ik speciaal voor de schapen gebouwd. Nu staan de motoren erin, maar die gaan straks weer naar de garage, en de auto naar de oprit, buiten….” Rieuwen gaat met zijn tijd mee, heeft een camera in de schuur en een monitor in de slaapkamer. Schapen observeren… Hij werkt prettig samen met Elt Haas (Langestraat Noord), ook een hobbyboer. Ze hebben het weidegebied in beheer op de tip, bij de keerlus. Inmiddels is Rieuwen gestopt met een aantal vrijwilligerstaken. Het maaien van het ijsbaangras aan de Noorderweg doet hij nog wel, maar het overige ijsbaanwerk heeft ie gedag gezegd, net als het helpen bij de Paasbult. “Moeten jongeren maar overnemen…” Rieuwen concentreert zich nu voornamelijk op het nieuwe terrein achter de Dörpsstee. Het onderhoud en het realiseren van nieuwe voorzieningen. Helpen, bezig zijn, Rieuwen eigen…. Bij Vermue bijvoorbeeld, op de boerenstee aan de noordkant van de N355, bij de broers Nico en Johan. Stro persen, combinen, aardappels rooien. “Nee, niet meer op de knieën! Vroeger wel, was een familieklus!” en de aardappels gingen in de kelder van het ouderlijk huis op Den Ham… Ooit laste Rieuwen zelf een ponykar in elkaar, rijden met twee pony’s ervoor! (De pony’s zijn meegegaan met jongste dochter Marleen naar De Wilp). In de Noordhorner Feestweek werden er ritjes gemaakt door het dorp, jonge kinderen in de kar. “Vroeg ik buurjongen Kevin om mee te gaan, hij was wat ouder, ging achter in de kar. Moest ie opletten dat er geen kleuter uitviel…. Kwam ik op die zomeravond terug met de kinderen, waren de meesten in slaap gevallen…..” En tegenwoordig? Rieuwen begint de dag bijna altijd fietsend, even een rondje dorp. Verder is ie nog steeds gek met zijn motoren.

Hij showt de prachtige Yamaha, uit 1966. Hij heeft ‘m zelf helemaal weer opgeknapt. Vijftig jaar geleden bijna gingen ze er samen op uit, Geertje achterop. Daarvoor had Rieuwen al eens een Austin-sportwagen gehad! Hij heeft nog twee andere motoren in perfecte conditie. Een Suzuki en een Harley Davidson, “kun je relaxed rijdend prachtige ritten mee maken!” Vroeger bij de Motorclub Grijpskerk, toertochten variërend van 100 tot 200 kilometer… “Maar dat is verwaterd…” O, en de racefiets niet te vergeten! “Ja, heb ik de Elfstedentocht mee gereden, en de Elfmerentocht, ook de Zeven Heuvelentocht bij Nijmegen! Vaak ging ik fietsen met overbuurman Jan Dijk, die stak dan zijn hoofd om de hoek: “Kom, even fietsen!” Rieuwen gaat twee keer per week naar de Sportschool aan de Industrieweg, 2 x 1½ uur intensief sporten: Fietsen, roeien, etc. Ook meer ontspannen bezigheden? Ja, klaverjassen, eens per maand in het dorpshuis en bij de voetbalclub in de Zuidhorner sporthal. Rieuwen is opgegroeid in een gezin waarin “moeke alles deed”, de kinderen hoefden niet mee te helpen. Al zei ze wel eens: “Niet met lege handen lopen!” Gespeeld werd er veel buiten, “of op de boerderij! En we waren veel op de ‘Hamsterbörg’! Of ik ging vissen met mijn zus Frea, na schooltijd bij het kanaal! Televisie kijken? Dat deden we als kind bij Blauwiekel op Den Ham! Zaterdagsmiddags, samen met andere kinderen!” Tegenwoordig heeft Rieuwen zijn slinger aan de kleinkinderen, twee van oudste dochter Brenda, met de donderdag als oppasdag. En eentje van zoon Gert-Jan, “op de woensdag!” We sluiten af met de “Slag bij Noordhorn”, waarbij Rieuwen ook als vrijwilliger de handen uit de mouwen stak. Eerst had hij er niet veel fiducie in… Later werd de communicatie beter en toen Achterhof zijn toestemming gaf voor het gebruik van zijn land (“ja, ook de cavalerie erbij!”) ging Rieuwen steeds intensiever helpen. Hij is een praktijkman en daaraan was behoefte! “Brugleuningen maken, schermen plaatsen, de huisjes bij BE-JO vandaan halen, de preekstoel op zijn plaats zetten, en niet te vergeten: de maandag na het grootse gebeuren de boel weer netjes opruimen!” Met zijn geen-woorden-maar-daden-mentaliteit was Rieuwen in zijn element, al overschaduwde het overlijden van zijn moeder het feestgedruis. “Nee, ik ben niet thuis gebleven, het werd er niet anders van…!” Rieuwen Nanninga, een sterke persoonlijkheid, een dorpeling met wie Noordhorn in zijn nopjes is! (JB)