Al eens eerder laten zien, maar er is nu een actuele reden om tot herplaatsing over te gaan. Het naspelen van de Slag bij Noordhorn (1581) op 29 en 30 augustus aanstaande met honderden re’enacters uit binnen- en buitenland.
Of dit het Noordhorn van toen werkelijk is? Weinig herkenningspunten, eerder het tegendeel…..
Ook het opschrift is interessant. Ja, dit viel ‘onder Philips II’, koning van het grote Spaanse rijk, in de tijd van de coming men Alexander Farnese, prins van Parma (hertog werd hij pas in 1586 toen zijn vader overleed) en aartshertog Matthias van Oostenrijk. Beiden waren kandidaten voor de open gevallen ‘plaats’ van landvoogd der Nederlanden na hetoverlijden van don Juan van Oostenrijk, in 1578. Het werd hommeles in de tent der Nederlanden, zuidelijke staten verbonden zich in de Unie van Atrecht, noordelijke in de Unie van Utrecht. Philips II stelde uiteindelijk de Prins van Parma aan als landvoogd der Nederlanden, terwijl de vertegenwoordigers van de (noordelijke) gewesten juist om Matthias hadden gevraagd…. De keus voor Parma viel voor Spanje niet zo gek uit, met de inname van Antwerpen in 1585 als hoogtepunt. Hoewel, voor de noordelijke staten viel de schade mee en keerde het tij. zowel economisch (door de afsluiting van de haven van Antwerpen en de opkomst van Amsterdam) als cultureel (mede door de vele vluchtelingen uit het Vlaamse gebied, vaak uitblinkenden op hun terrein).
De slag bij Noordhorn was toen al gestreden, in 1581. De Staatsgezinden onder Norrits en Willem Lodewijk bleken niet opgewassen tegen de Spaansgezinden onder Verdugo. (Wellicht vooral doordat Verdugo een betere strateeg bleek dan de aanvoerders van de “onzen”…) De Stad Groningen bleef nog een aantal jaren Spaansgezind, tot 1594. Uitstel van executie dus, dat was de betekenis van de Slag bij Noordhorn. Een vertraging van de ontwikkelingen die uiteindelijk toch leidden tot de aftocht van de Spaanse troepenmacht. Groningen + Ommelanden konden volwaardig toetreden tot de Unie van Utrecht, later de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De katholieken dolven het onderspit, de protestanten werden de op hun beurt de overheersers… Die scherpe kanten uit het verleden zijn gelukkig verdwenen, geen schuilkerken meer, of hagenpreken. Behalve op 29 en 30 augustus aanstaande! Niet alleen veel geknal en “soldoatje speulen”, maar ook een nagespeelde hagenpreek! (Toén in het geheim op onbekend terrein, nu in het openbaar met zoveel mogelijk publiek op een plek die ver van te voren is vastgesteld en aangekondigd…..)
Molenaar Klaas Hekker bij de oude prent tijdens de start van ‘Ei, Ei, Westerkwartier’, Paasmaandag 2009.
foto’s: jan blaauw, 2009