Frits Mesker in de geriefelijke tuinkamer aan de achterkant van het huis aan de Schipperstraat

Frits Mesker (71): Eerst de melk, toen de suiker, later het spoor!

Bij het afscheid in huize Mesker aan de Schipperstraat geeft de heer des huizes nog even aan niet veel op te hebben met al te luidruchtige publiciteit. “We wonen hier heerlijk in Noordhorn, betrekkelijk anoniem, en dat willen we graag zo houden…” Met het volgende portret wordt er wel een beetje afgesnoept van die anonimiteit, het zij zo. Noordhorn kent zijn inwoners, een pagina waard in “Noordhorn Nu”:

Frits Mesker (71) is vlak voor de Tweede Wereldoorlog geboren in Groningen (1939). Hij bezoekt scholen aan de Folkingestraat, het Damsterdiep en de Sumatralaan met als uiteindelijke bekroning een MULO-diploma. Wel diploma, geen werk, Frits moest nog in dienst en dat beperkt de mogelijkheden. Hij behoort tot de lichting 1958-6, versterkt de Aan- en Afvoertroepen, maar dat is van korte duur. Zijn gezondheid is niet optimaal en dat is voor de militaire autoriteiten voldoende reden hem naar huis te sturen. Frits belandt in de melk (bij de DOMO aan de Eendrachtskade, maar ook een tijdje als melkventer). Uiteindelijk komt hij in 1962 in vaste dienst bij “ons febriek” de C.S.M. na al drie campagnes te hebben meegemaakt (1959, 1960, 1961). De Noord-Nederlandse Beetwortelsuikerfabriek dus, waar de betrokkenheid van het personeel groot is, de Fries-Groningse Suiker Unie kan er in die jaren een voorbeeld aan nemen. Frits gaat aan de slag op het laboratorium en kent uit die periode o.a. Henk Hiemstra. “Ik sleepte de monsters aan, Henk controleerde op suikergehalte en reinheid…” Hoe hij zo van de melk in de suiker belandt? Familierelaties spelen een rol. Een oom is portier, een neef laborant, voldoende voorspraak. Overigens let directeur Kremer in die tijd niet alleen op de arbeidscapaciteit… Als je goed kunt voetballen, heb je een paar streepjes voor, en kandidaat-leden voor het muziekkorps hebben ook enige voorkeur. “We gingen op zondag eens naar een muziekconcours. Bij terugkeer moesten we allemaal aan de rand van Hoogkerk uitstappen en spelend te voet de route naar de fabriek afleggen! Niet iedereen was toen blij met deze verstoring van de zondagrust!”
In april 1970 stapt Frits Mesker over van de CSM naar de NS. “Waarom? Och, er solliciteerden vele werknemers van de suikerfabriek, kon ik  niet achterblijven…vond ik” De sollicitatie betreft een conducteurfunctie, maar met het MULO-diploma wordt Frits in de gelegenheid gesteld machinist te worden, een opleiding van 5 jaar. “Eerst een rangeercursus van 1½ jaar, later vervolgcursussen van enkele maanden. En daarna pas echt de sneltrein besturen…” Hij is meer dan 17 jaar NS-machinist, het werk bevalt hem heel goed. Vaak aan het werk op de lijn Groningen-Utrecht, maar ook in Noord-Nederland richting Nieuweschans en Leer, en op de goederentrein tussen Groningen en Drachten. Frits laat me een knipsel zien uit die tijd: “Auto onder de trein aan de Peizerweg”. Hij maakt dat negen keer mee, en steeds doordat automobilisten niet goed uitkijken, zo maar de spoorbaan oprijden…. “Bij Nuis bijvoorbeeld een keer een VW-kever, die zou nog net even voor de trein langs. Dat ging dus mis, bleek het om een opper van de Rijkspolitie te gaan…”  Trieste gebeurtenissen? Ja, drie keer iemand die zich voor de trein gooit…. De eerste 15 jaar niets aan de hand, daarna één, na 1½ jaar opnieuw, na weer 1½ jaar de derde….. Dat gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Als Frits zijn baas komt met de boodschap dat hij eruit kan op 55-jarige leeftijd, “er is te veel personeel…”, hapt hij toe. In oktober 1994 treedt Frits vervroegd uit met een goede pensioenregeling. Na 3 maanden blijkt overigens dat er toch eigenlijk onvoldoende geschoolde machinisten beschikbaar zijn….  In 1994 woont Frits met zijn gezin aan de Hooiweg in Zuidhorn. (De eerste 22 jaar van zijn leven is Frits ‘Stadjerder’, daarna 28 jaar Hoogkerker). Hij krijgt te maken met een onteigeningsprocedure in verband met de komst van het nieuwe gemeentehuis. (De hele wordingsgeschiedenis van dit nieuwe gebied duurt meer dan 12 jaar…) De bewoners van de toenmalige Hooiweg moeten hun huizen verlaten, deze worden gesloopt. De Meskers belanden in Noordhorn, aan de Schipperstraat. Min of meer bij toeval: “Dit huis heeft veel ruimte, een plus in verband met de diverse hobby’s, zoals het houden van diverse soorten pluimvee.” Ook de bloementuin is van groot belang. “Toen ik een jaar of drie was, plantte ik al onkruid over naar mijn eigen tuintje…..” Nou ja, toeval….. Meskers vader is hier geboren, en zijn opa ook! Zitten we meteen volop op zijn stokpaard: de genealogie. “Ik ben er al meer dan 35 jaar intensief mee bezig, het uitzoeken van de familierelaties. Tot in Duitsland toe!”  Dit is Frits Mesker zijn passie, hierover praat hij het liefst: De bezoekjes aan de “Archieven” in de Stad, het speuren via internet o.a. op de site van “Alle Groningers”, de laatste jaren. Bijzonderheden over
diverse familieleden… Een oom die soms met zijn fiets op de nek naar huis ging, anders sleet ie te snel…. Zijn overgrootvader die niet in dienst hoefde “wegens te kleine maat….” Frits is nog altijd aan het verzamelen van gegevens, van foto’s, knipsels etc. Over zijn vader die chef bij Van Gend en Loos is geweest, en over zijn grootvader Frederik Mesker die ooit werkte bij de Hoogkerk-vestiging van UT Delft. Over het ontstaan van de verschillen tussen Mesker en Misker, de Duitse link via Miske en Mische…. Over de familie Eldersveld die een winkeltje in Noordhorn moet hebben gehad. Maar waar?
Voel je je Noordhorner? Frits lacht. We wonen hier prettig en Noordhorn is een praktische uitvalbasis voor verder onderzoek. De binding met Hoogkerk is waarschijnlijk het sterkst geweest. En hij begint nog eens over zijn passie, het familieonderzoek. Over de Mormonen, de Hannekemaaiers, de familie Hes (eerst schippers, later landarbeiders), de faux pas van de jongste zoon van Wierd Misker die met de buurvrouw aan de hobbel ging….  (JB)

Frits Mesker, onderkoeld humoristisch en gepassioneerd de familiegeschiedenis ontrafelend...

Eerder in beknopte vorm gepubliceerd in “Noordhorn Nu”, september 2011, 8ste jaargang, nummer 8