In de vakantieperiode doe je (soms) dingen, waaraan je anders niet of nauwelijks toekomt…. Opruimen bijvoorbeeld, en in boeken bladeren die al tijden op een blader- of leesbeurt stonden te wachten. Zo’n boek is “Atlas van Historische Topografische Kaarten Groningen”, een uitgave van uitgeverij “12 provinciën” (Landsmeer). ISBN-13: 978-90-77350-20-1, auteur: Marcel Kuiper, samenstelling: Rob Kersbergen. (Zie ook: www.12provincien.nl.)

Voorkant Atlas Historische Topografische Kaarten Groningen

 Ter inleiding staan er allerlei wetenswaardigheden in de Atlas (de kaarten stammen uit de periode 1898-1934), maar mij interesseert met name de kaart waarop NOORDHORN prijkt! Dat is kaart no.79 (ADUARD) verkend in 1905 – Schaal van 1:25000.
De Rijksstraatweg (N 355) ontbreekt natuurlijk, evenals het Van Starkenborghkanaal! Daardoor vormen Noordhorn en Zuidhorn een duidelijker eenheid dan nu het geval is. Je ziet bij Noordhorn de begraafplaats expliciet vermeld (nieuw toen in 1905?), evenals de Noordhorner schipsloot, Mokkenburg en Groene Polder. Ten noorden van Noordhorn de namen `Noordhoek` en `Noorderburen`. Aan de oostkant de vermelding van een Steenen voetpad richting Den Ham (‘met vonders’….) De Spanjaardsdijk wordt bij de kruising met het voetpad Oude Dijk genoemd en verder naar het noorden is dat Hamster dijk…. Het voetpad passeert een water dat op de kaart wordt aangeduid als Hamster watering.
Richting Zuidhorn vallen meteen de namen Sebastopol en Zevenster op! Opvallend vermeld: Oostergast en Westergast! Ook : Zuidhorner schipsloot en de scheepstimmerwerf bij het Hoendiep.  De weg van Zuidhorn richting Nieuwe Klap en Groningen heet Heereweg! Briltil wordt in die tijd blijkbaar De Bril genoemd!
Enfin, liefhebbers kijken zelf maar of er meer opvallends is, in vergelijking met nu, of met ‘nog vroeger`….

Deel van kaart no. 79 uit de Atlas Historische Topografische Kaarten