Ton Vledder, oud-Noordhorner, ruim 40 jaar paraat bij Philips, verteller van formaat!

De prachtige collage met foto’s, tekeningen, tekst e.d. ter gelegenheid van 40 jaar werken bij Philips

Ton Vledder in de garage bij zijn glimmend ‘troetelkind’, de fantastisch in nieuwstaat teruggebrachte oude SAAB

Ton Vledder (60): “Meester Dijk las mietersmooi voor!”

Hij is het derde kind, het jongste, van beroepsmelker, zetboer en Ommelandenmedewerker Piebe Vledder. Hij heeft op verschillende plaatsen in Noordhorn gewoond, deed dienst in Breda en Assen, werkte later meer dan 40 jaar bij Philips. Het levensverhaal van Ton Vledder, sinds kort genietend aan de Zuidhorner Gast, samen met echtgenote Roelien Harens:

Ton, de jongste Vledder, broer Anne en zus Hilly gaan hem voor, is geboren in de stad Groningen. Hij woont nog even in het huis aan de Noorderweg (nummer 45), gaat dan met het gezin van Piebe Vledder naar het ‘meestershuis’ aan de Torenstraat nummer 2, later bekend als ‘postkantoortje’, ‘winkeltje van Jan’ en ‘Galerie Mebius’. Daar heeft het gezin Vledder zo’n 6 à 7 jaar gewoond. Een jonger vriendje krijgt Ton daar ook: Kasper Lambeek, wiens vader een kledingfabriekje is gestart in de leegstaande school. “Een jaar of vijf”, schat Ton, “dan komt ‘Paluno’, het tricotagebedrijf van Palstra en Lunter”. De ouders van Kasper wonen in Groningen, aan de Steentilstraat, maar het jongetje komt vaak met zijn vader mee naar Noordhorn. Ton gaat naar de Nutskleuterschool aan de Achterweg, nabij de grote kastanjeboom. “Ik wou beslist niet naar de kleuterschool, ik heb mijn moeder zelfs een keer opgesloten…..”(En dat wéét moe Vledder ook nog!) Herinneringen aan bordtekeningen, het werken met klei, het gebruik van een tobbe…. De juf? Juf De Jong waarschijnlijk, Ton is er niet helemaal zeker van. Na de kleuterschool gaat Ton naar de nieuwe O.L.S., die in 1956 in gebruik is genomen. De school met juf Van Dijken en meester Dijk, daarvoor Toepoel die de verhuizing regelde. “Nee, ik ging niet graag naar school, maar het voorlezen van meester Dijk vond ik mietersmooi!” Rekenen en taal liggen Ton niet zo, en hij vindt het vervelend dat hij pas mee mag doen aan het handenarbeiden als de cijfersommen klaar zijn… Handenarbeid gebeurt in het extra lokaal aan het eind van de hal links. “Af en toe kwam meester Dijk even met zijn hoofd voor het raam in de deur kijken…” Advies van meester Dijk aan Tons ouders: “Laat Ton maar een beetje meehuppelen…” Klokkijken leert Ton binnen de kortste keren; hij zit op een gunstige plek, kan de wijzerplaat op de toren zien. De lagere-schooltijd duurt een jaar extra, vooral veroorzaakt door een op drie plaatsen gebroken arm. Resultaat van een fietsongeluk, “racen naar opa en opoe aan de Noordwijkweg, toen nog een soort sintelweg. Bij Jantje Dijkstra (hoek Norritsstraat, nu familie Hommes) ging ik onderuit, een andere jongen vloog bovenop me. Gingen we naar dokter Cornelius in Zuidhorn. Ik moest meteen naar het ziekenhuis, met een auto van Roelof Oosterhuis. Arm zes weken in het gips, toen nog eens zes weken, dat voelde als “extra straf”!”
De familie Vledder verhuist begin jaren zestig naar de Noorderweg 61, waarna pa Piebe (beroepsmelker, met een eigentijdse machine bij de boeren langs, later samen met Leendert van der Leij) de woning Nieuwstraat 2 koopt op een veiling bij Balk in Zuidhorn. Inmiddels krijgt Ton niet zijn zin als het om de schoolkeuze gaat. Hij wil na de OLS graag naar de ULO in Zuidhorn of naar de LTS in de Stad, vanwege de vriendjes. Op voorstel van meester Dijk sturen zijn ouders hem naar de LTS in Leek, als enige van dat jaar uit Noordhorn. “Op de fiets naar Leek, elke dag maar weer. Vaak via Noordhorner Tolhek, om Lucas Spoelman op te halen. Later via de Zuiderweg, waar Sijtse Scheeringa woonde. Vaak aten we dan bij Sijtse nog eerst een boterham, kwam er pindakaas of hagelslag op tafel…”  Een driejarige opleiding ‘metaal bewerken’, daarna de zogenaamde kopklas ‘klein mechanisch bankwerken’ (Speciaal voor leerlingen die iets meer in hun mars hadden). “Het leek heel erg op handenarbeid, ik mocht toen graag naar school gaan!” En na de LTS? “Geld verdienen!” Aan de slag bij Elton (Roden), een tochtstrippenfabriek. De school regelt het, Ton is ook verplicht lessen op de avondschool eens per week te volgen. Anderhalf jaar kijkt Ton uit naar ander werk. Zijn moeder ziet een advertentie in de krant van Philips (Groningen) waarin wordt gevraagd om een ‘matrijzenmaker’. Ton krijgt de baan en begint in augustus 1969, maakt matrijzen voor o.a. strijkijzers en koffiezetapparaten.
Inmiddels kent hij Roelien Harens (Groningen). Roeliens vader is “de man” van het bekende Alfa Laval”, een naam op melkgebied. De wederzijdse ouders kennen elkaar, een vakantie op Terschelling versterkt de verkering. In april 1974 wordt er getrouwd in het raadhuis van Zuidhorn. De ouders van Roelien hebben kort daarvoor het huis gekocht aan De Gast 60 en het jonggehuwde paar trekt in de Auke Brugmanflat, op de hoek van het Damsterdiep, in Stad. In januari 1978 wordt er verhuisd naar de Adm.Helfrichstraat in Zuidhorn, een premie-A-woning, waarvoor het gezin Vledder in aanmerking komt, vanwege het “sociaal gebonden zijn aan Zuidhorn”. Dan is dochter Jolanda (1977) al geboren, in 1981 krijgen ze gezelschap van zoon en broer Mark. Halverwege de jaren negentig gaan de Vledders naar de Lisdodde en vanaf 2010 wonen ze prachtig in het (schoon)ouderlijk pand aan De Gast.
Ton is al die jaren Philips trouw gebleven, eerst 10 jaar als matrijzenmaker. Daarna, via voortdurende scholing, als kwaliteitsmedewerker. Van 1990 tot 1996 is hij technisch ondersteuner van diverse ingenieurs en andere medewerkers. Deze functie verdwijnt (naar het buitenland) en Ton keert terug naar de kwaliteitsafdeling. In 2002 wordt de vlag gestreken voor Philips Groningen. De commerciële afdeling gaat naar Amersfoort, de techniek naar Drachten. Ton gaat mee naar Friesland, waar hij tot 2010 (mee)kijkt naar de veiligheid van diverse apparaten en beoordeelt of de regelgeving wordt nageleefd. Ook hier bevalt het goed, al keert de vertrouwde sfeer van Groningen niet terug. In 2009 wil Ton graag een dag minder werken, maar de afdelingschef   komt met de onverwachte mededeling: “Eind van het jaar stopt het voor jou!” Ton is 58, moet eigenlijk nog zeker een paar jaar mee… Het wordt een keiharde strijd om een gunstige afvloeiingsregeling, waarbij de vakbond een belangrijke rol speelt. Het resultaat is bevredigend, heel wat gunstiger dan het aanvankelijke bod van Philipskant. Ton heeft veertig jaar zijn ziel en zaligheid gelegd in het werken bij Philips en daarnaast zorgtaken voor zijn schoonmoeder vervuld. (Schoonvader Harens overleed in 1983). Bovendien weet hij een oude Saab (1974, type 96) via Peter Rozema (garage Smits) op de kop te tikken. Opknappen, dat is het doel en de kick! Vanaf 1988 is hij er onregelmatig mee bezig en krijgt gelukkig hulp van een vaardige kameraad, Thomas Pruim. Het is een jarenlang project, maar de auto komt er magnifiek uit te zien en wordt in 2003 gekeurd. Sport? Nee, niet bepaald, al doet Ton wel geruime tijd aan judo en ju jitsu. O ja, de lucifersmerken, sigarenbandjes, suikerzakjes, speldjes…. Trots komt Ton aandragen met wat hij nog bewaard heeft, tastbare nostalgie, het doet mij ook haast weer zwelgen in ‘de tijd van toen’. Hij vertelt dat ze als kind vaak in de vakantietijd bij de brug gingen staan en dan vroegen: “Haben Sie noch Münten?” En dan, een kwajongensstreek, naar de snoepautomaat van Smilda (voorganger van Sip van der Veen). Ook komen de beelden weer boven van het spelen op de boerderij van Holtman (noordkant begraafplaats) en het ophalen en wegbrengen van bestellingen voor Griet Wiersema, de slagersvrouw aan de Langestraat. Ton Vledder,  verteller van formaat, nog lang niet uitgepraat! (JB)

Eerder in beknoptere vorm gepubliceerd in “Noordhorn Nu” mei 2011, achtste jaargang nummer 5