Froukje Kuipers in de achterkamer van haar woning aan de Touwslagersbaan

Froukje Kuipers-de Vries: “Van Beem noar Noordhörn”
Ze is geboren in Bedum, “bie mien moeke in bère…” Daar ging ze naar school, daar kreeg ze verkering, er kwam geregeld een groepje Noordhorners langs, ‘haar vent” ook. Na het huwelijk naar Noordhorn, eerst aan het Hamsterpad, later naar de Touwslagersbaan. Het levensverhaal van Froukje de Vries die in 1956 met Arend Kuipers trouwde:

Weduwe Froukje Kuipers, moeder van 9 kinderen, nu alleen wonend aan de Noordhorner Touwslagersbaan

Froukje de Vries is van 1937, geboren in Bedum. Ze bezoekt vanaf 1940 de kleuterschool in het verenigingsgebouw ‘Concordia’ met herinneringen aan de juffen Loman en Van der Zee. Altijd lopend naar school, “dat moest van pa”. In 1943 gaat ze naar de “grote school”, aan de overkant van de weg. Eerste schooldag? “je kreeg een cadeautje, die kwam van de zolder, puutje snoep!” Froukje doet het goed op school, ze kan met rekenen en taal best meekomen.  Zingen? Niet echt zangles, wel ’s maandagsmorgens een versje… Na het 7e en 8ste leerjaar gaat Froukje van school, doorleren is er niet bij. “Er kwamen nog wel een paar vrouwen bij mijn ouders, ze wilden me naar het voortgezet onderwijs hebben, in Middelstum, maar pa wilde niet.”  Aan het werk dus, “n dainstje, 6 gulden in de week.” Eerst bij een wat ziekelijke vrouw met een baby. Oppassen, wandelen, maar ook huishoudelijk werk. Later bij de plaatselijke bakker. Poetsen, maar ook helpen in de bakkerij: “Bokkepootjes in de chocola….” Froukje vertrekt er uit onvrede. “Mevrouw zee aalweg “Most wel eerlijk wezen!” Verfrommelde ze n pepieren gulden, legde ze op bozzem. Kieken wat ik dee. Ik haar nait deur dat t geld was, docht n propke pepier, in de pepierbak dermit. Kwam ze deraan: ‘Waar is die gulden gebleven?’ O, dij proppe pepier? In d’ofvalbak. Viste ik t er zo weer uut!” Froukje gaat naar de verpleegstersopleiding in Zuidlaren, in “Dennenoord”. Niet zo lang, de verkering gooit roet in het eten. In 1956 trouwt Froukje met Arend Kuipers, zoon van Jannes, en gaat  inwonen bij haar schoonouders, aan het Hamsterpad. Daar worden de eerste kinderen geboren; de meesten van de in totaal 9 Kuipers-spruiten komen na de verhuizing naar de Touwslagersbaan ter wereld : Jannes, Froukje, Klaaske, Jannie, Cobie, Greetje, Martin, Peter en de jongste, naar haar vader vernoemd, Arenda. Een druk gezinsleven derhalve, werk genoeg. Naast het gezinsleven gaat Froukje wel naar bijeenkomsten van de Vrouwenbond en maakt ze deel uit van de Zendingscommissie. In 2001 wordt ze getroffen door een herseninfarct. Ze herstelt grotendeels, maar het lopen is sindsdien een probleem. Haar man Arend Kuipers overlijdt onverwacht in september 2002, 68 jaar oud. Verdrietige jaren, aan het begin van de 21ste eeuw.
Aan ’t Hamsterpad bewaart ze overigens goede herinneringen. Opa Kuipers handelt in van alles en nog wat, haar man Arend gaat dagelijks op en neer naar Hoogkerk, naar de UTD-fabriek (mengvoer).  Zuiderveld en Tempel zijn buren, een mensenrijke buurt, gezellig. Froukje herinnert zich nog het straat versieren, het maken van papieren roosjes, voor de erebogen bij de heropening na de bestrating van Noordwijkweg, Moeshorn en Hamsterpad. “Nooit gedacht, tóch gekregen!” In 1964 verhuist de familie Kuipers naar de Touwslagersbaan, een nieuwe buurt. Even wennen, maar het is een prettig huis met een grote tuin en een ‘bleekveld’. Drie slaapkamers en een doucheruimte! (Aan t Hamsterpad was de tobbe in gebruik… Opa Kuipers bouwde op latere leeftijd nog zijn eigen bad!)
Eten? Vooral uit eigen tuin: aardappels, prei, boontjes, kool…. Ook een tijdlang wordt er een tuin in gebruik genomen achter de Langestraat, aan de westkant, tussen Arends en Hoogstra. ”Hoogstra had een bangmakende hond. Was je aan het boontjes plukken, stond die hond ineens naast je…” Uitgaan is niet aan de orde van de dag, in die jaren. Jaarlijks een uitvoering van het Mannenkoor, met een toneelstuk. En pa Kuipers gaat regelmatig naar Davids in Zuidhorn, naar de bioscoop. Oorlogfilms! Ook zondags… (Het gezin Kuipers is Gereformeerd (Synodaal), hoewel pa Kuipers oorspronkelijk tot de Vrijgemaakte Kerk behoorde.) Boodschappen worden thuis bezorgd, Evert Kapma komt langs om het ‘boekje’ te halen (Van de Centra in Zuidhorn). Brood wordt gekocht bij Van der Horn in de Langestraat, Wegter is de langskomende melkboer.
Froukje Kuipers-de Vries weet nog bewonderenswaardig veel uit vroegere jaren, ondanks de gevolgen van het herseninfarct in 2001. Fietsen is er sindsdien niet meer bij, het lopen gaat moeizaam. Verder moet de suikerziekte ‘in bedwang worden gehouden’. Gelukkig kan er gebruik worden gemaakt van een taxipas en woont dochter Cobie, met auto, aan de overkant. Froukje bezoekt twee dagen per week de dagopvang van ’t Hoge Heem in Grootegast. Daar wordt in kleine groepjes geknutseld, gegeten, naar muziek geluisterd. “Het is er gezellig!” Creatief bezig zijn, dat deed ze vroeger ook. Kleren naaien, vooral ook feestkleding! (Fotograaf Egbert Holtrop kwam speciaal langs om te kijken wat vrouw Kuipers deze keer weer had bedacht!) Het leven van Froukje Kuipers wordt gekenmerkt door werkzaamheid, plichtsbesef, zorg. En humor…. Bij elke dag hoort een lach! (JB)

Froukje Kuipers samen met dochter Cobie, van de overkant, op de bank

 foto’s: ©jan blaauw, noordhorn (februari 2011)

Dit interview verscheen eerder in beknopte vorm in “Noordhorn Nu”, maart 2011, 8ste jaargang nummer 3