Foto uit 1991, de situatie aan de westkant van CBS 't Kompas, nog net links te zien, in beeld. Nog geen Esdoornstraat dus... (Foto: Piet Niemeijer)

Ooit was ’t Kompas spiksplinternieuw, eind 1976. Een artikel uit de toenmalige ‘Leekster Courant’ spreekt van “een zeer belangrijke voorziening voor Noordhorn” en gezien  het feit dat nu na 34 jaar opnieuw fiks is geïnvesteerd in de schoolaccomodatie blijft die constatering recht overeind. (Tussentijdse verbeteringen laten we nu gemakshalve buiten beschouwing).
De feestelijke opening werd destijds verricht door burgemeester Haye Sybesma die de komst van ’t Kompas ‘voor een evenwichtige opbouw van het dorp” een goede zaak noemde. Hij constateerde dat “het leerlingenaantal van zowel de openbare als de Christelijke school zo is, dat de onderwijsvoorzieningen niet in gevaar zijn. We moeten koste wat kost voorkomen dat de kleuter- en lagere scholen uit het dorp verdwijnen.”  (Vooral dat ‘koste wat kost’ intrigeert….) De burgemeester was wel zo eerlijk te erkennen dat de komst van de school voor discussie had gezorgd en dat memoreerde schoolbestuurvoorzitter Cor Eleveld óók. Oorspronkelijk was een uitbreiding van de school aan de Geert Waldastraat voorzien, maar uiteindelijk werd besloten een Noordhorner vestiging te realiseren. (Ruim 30 % van de leerlingen aan de Geert Waldastraat kwam uit Noordhorn; de situatie bij brug en rijksstraatweg werd steeds drukker; sommige ouders bespraken openlijk een eventuele keus voor de openbare school…) In 1973 startte de dépendance in een noodgebouwtje bij “De Wegwijzer“, het verenigingsgebouw van de Hervormde Kerk aan de Oosterweg.

Het eerste onderkomen, de dépendance van School met de Bijbel Geert Waldastraat, aan de noordkant van 'De Wegwijzer'

Juf Knobbe was de eerste leerkracht, voor de gecombineerde eerste en tweede klas. In maart 1974 werd een aanvraag ingediend voor een nieuw schoolgebouw en in april daaropvolgend was er al een positief antwoord van het gemeentebestuur. (Zelden heeft het bestuur van onze gemeente zo snel ‘zo’n ingrijpende beslissing genomen…) Jan Santing werd ’t eerste “hoofd der school“, in het schooljaar 1974-1975 startend in noodgebouwen met klas 1 tot en met 4. In 1975 kwam hier de vijfde klas bij, in 1976 dus een volwaardige school met zes leerjaren.
Henk Bronsema, voorzitter van het kleuterschoolbestuur, had meer moeite de Chr. kleuterschool van de grond te krijgen. Het Ministerie wees een eerste aanvraag af. Veel later kon alsnog worden aangetoond dat er voldoende interesse bestond en werd er een combinatie gemaakt met de plannen voor de lagere school. De integratie van het kleuter- en lager onderwijs stond immers voor de deur. (Nauwelijks meer voor te stellen dat er toen in de ‘kleine’ gemeente Zuidhorn een aparte vereniging voor het Chr. kleuteronderwijs en een voor het Chr. lager onderwijs was…)
Die nieuwe school was dus toen al én voor de kleuters én voor de lagere-schoolleerlingen, vier lokalen en een gemeenschapsruimte als centrum, aansluitend op de speelhal voor de kleuters. Alle sprekers in koor: “De nieuwe school is bijzonder fraai en doelmatig ingericht!”

Nog een foto van het eerste onderkomen aan de Oosterweg, waar juf Knobbe startte met klas 1 en 2. Later kocht dominee Tukker het gebouwtje, maar uiteindelijk werd het gesloopt in verband met de uitbreiding van 'De Wegwijzer'

Dat geldt nu dus wederom voor diezelfde school na de grondige renovatie! Geen kleuter- en lager onderwijs meer, maar geïntegreerd basisonderwijs. De school houdt nadrukkelijk haar Christelijke signatuur, bestuur en veel ouders hechten daaraan. Bovendien heeft de school een aantal jaren geleden het Dalton-certificaat verkregen, na een intensieve voorbereiding op dit onderwijsvernieuwingsgebied. (Daltononderwijs is ‘ontworpen’ door grondlegster Helen Parkhurst, omstreeks 1920, in  de plaats Dalton (Massachusetts, USA) en wordt gekenmerkt door vrijheid, individualisering, differentiatie en stimuleren van samenwerking tussen leerlingen. Dag- en weektaken waren/zijn middelen om de doelstellingen te realiseren).  Het vernieuwde schoolgebouw is niet alleen een voorwaarde, maar ook een stimulans om de doelstellingen te verwerkelijken, al blijft onderwijs vooral mènsenwerk!
Of Noordhorn blijft beschikken, ‘koste wat kost’, over twee (drie bleek te veel…) goed draaiende, knap ingerichte basisscholen? De tijd zal het leren…. ’t Kompas kan er in ieder geval de komende jaren eerst weer tegen!

Een groepsfoto van een Kompasklas uit 1985 met meester Kees Kugel. Wié staan er op de foto????? (Foto: Anja Meijer)

Een foto van 't Kompas uit 2007, met de volledige naam op de gevel

De school is gerenoveerd, het feest voorbij. Versoberde naam op de gevel...

Foto’s: Anja Meijer (1985), Piet Niemeijer (1991) en Jan Blaauw (2x 1974, 2007 en 2010)

OPROEP: Wie heeft er foto’s of ander materiaal (leerlingen, leerkrachten, activiteiten etc.) betreffende CBS ’t Kompas? (Alsmede Geref.Basisschool ‘Willem Lodewijk’) Dan kan er in de komende jaren ook regelmatig aandacht op deze weblog worden besteed aan de geschiedenis van deze beide scholen! Graag beschikbaar stellen aan J.Blaauw, Verl.Oosterweg 33, Noordhorn. Na scannen weer retour! (Mailen kan ook in een zo groot mogelijke resolutie: jan_b@hetnet.nl)